Pepuk Kuşu Efsanesinin Hikayesi
Pepuk Kuşu Efsanesinin Hikayesi
Bir zamanlar, anneleri ölmüş, babaları yeniden evlenmiş iki kardeş yaşarmış.
Kız ve erkek kardeş, üvey anneleri tarafından sevilmezmiş.
Bir gün üvey anne, çocukları kenger toplamaya göndermiş. Onlara bir torba vermiş ama torbanın altını gizlice delmiş. Böylece çocuklar kenger topladıkça, kengerler torbadan dökülecek ve gece olmadan evin yolunu bulamayacaklarmış.
Çocuklar dağa gidip kenger toplamaya başlamış. Fakat torbanın delik olduğunu fark etmemişler.
Bir süre sonra erkek kardeş acıkmış ve torbada kenger aramış, fakat torba boşmuş.
O anda kardeşinin kengerleri gizlice yediğini sanmış.
Kız kardeş ne kadar inkâr etse de, abisini inandıramamış. Sonunda çaresizlikle şöyle demiş:
“İnanmıyorsan midemi aç, bak!”
Erkek kardeş öfkeyle kız kardeşini öldürüp midesini açmış. Fakat içinde tek bir kenger bile yokmuş.
Gerçeği gören kardeş pişmanlık ve vicdan azabı içinde kalmış.
Ne yapacağını bilemeyince Allah’a yalvarmış:
“Ya Rabbi, beni bu acıyla yaşatacağına kuş yap, dağ taş gezeyim, feryadımı duyurayım.”
Duaları kabul edilmiş ve erkek kardeş Pepuk Kuşu’na dönüşmüş. O günden sonra her bahar geldiğinde dağlarda Pepuk Kuşu’nun acılı sesi yankılanırmış.
Zazaca Pepuk Kuşu Ağıtı ve Türkçesi
Zazaca Ağıt:
Peppo, Peppo,
Kum kışt? Mı kışt.
Kum şıt? Mı şıt.
Kum dardwe? Mı dardwe.
Peppo, Peppo.
Türkçesi:
Kim öldürdü? Ben öldürdüm.
Kim yıkadı? Ben yıkadım.
Kim gömdü? Ben gömdüm.
Peppo, Peppo…
Pepuk Kuşu Efsanesinin Anlamı ve Simgesi
Bu efsane, kardeş sevgisini, vicdan azabını ve masumiyetin gücünü anlatır. Zaza halk inanışına göre, Pepuk kuşu hâlâ dağlarda ötüşüyle bu acı olayı hatırlatır.
Her kenger mevsimi geldiğinde, Pepuk kuşunun sesi duyulursa, onun hâlâ kardeşinin yasını tuttuğuna inanılır.
Pepuk Kuşu Efsanesi Neden Önemlidir?
-Zaza kültürünün en eski halk efsanelerinden biridir.
-Anadolu halk edebiyatında kardeş temalı trajedilerin sembolüdür.
-Zazaca ağıt geleneğini günümüze taşır.
-Doğa ve insan ilişkisini, baharın gelişiyle simgesel biçimde birleştirir.
Sonuç
Pepuk Kuşu Efsanesi, sadece bir halk hikayesi değil, insanlığın ortak duygularını anlatan derin bir semboldür.
Her bahar Pepuk kuşunun sesi duyulduğunda, kardeşlik, pişmanlık ve sevgi yeniden hatırlanır.
