Has Ayas ile Derviş Hikayesi
Has Ayas ile Derviş Hikayesi
Bir gün Has Ayas’ın yanına bir derviş gelmiş ve Has Ayan’a:
-“Allah-u Teala’nın aşkına Sultan Mahmut’tan birkaç altın al ve bana ver” demiş. Has Ayas dervişe:
-“Yarın padişah gezmeye gidecek. Sen padişahın yolunu gözle ve padişahı görünce hemen karşısında durup dua et ve ey padişah ben kuşdilini biliyorum diye söyle. Ben o zaman padişahtan sana vermek için bir şeyler alırım” demiş.
Ertesi gün derviş, padişahın yolunu gözlemiş. Padişahı görür görmez karşısına geçip dua etmiş ve padişaha:
-“Ben kuşdilini biliyorum,” demiş.
Derviş bu sözleri söylerken padişahın yanında Has Ayas varmış, Has Ayas padişaha:
-“Ey padişah! Beni bu dervişin yanına ver ondan kuşdilini öğreneyim” demiş. Bunun üzerine padişah Has Ayas’a:
-“Bu dervişi yanına al saraya götür” demiş.
Has Ayas dervişi yanına alıp saraya götürmüş ve padişaha:
-“Padişahım, dervişten kuşdilini öğrendikten sonra bu dervişe bir görev verin” demiş.
Sonra padişah, dervişe bir görev vermiş. Derviş bu iş sayesinde günde on altın kazanıyormuş. Derviş, bir süre Has Ayas’ın yanında kalmış. Bir gün Has Ayas padişahın yanına varıp padişaha:
-“Ey padişah! Ben dervişten kuşdilini öğrendim” demiş.
Has Ayas’tan bu sözleri duyan padişah, dervişe pek çok altın vermiş. Günlerden bir gün Sultan Mahmut ile Has Ayas gezmeye çıkmış. Gezerlerken yolun iki kenarında iki ağaç üstünde iki baykuşun karşı karşıya durup ötüştüklerini görmüşler. Padişah Has Ayas’a:
-“Bu kuşlar ne konuşuyorlar, bana anlat” demiş.
Bunun üzerine Has Ayas, o iki kuşun ötüşmelerini biraz dinlemiş ve padişaha:
-“Ey padişah! Kuşlardan birinin bir oğlu ve diğerinin de bir kızı varmış. Oğlu olan kuş, kızı olan kuştan kızını oğluna almak istiyor. Kızı olan kuş, oğlu olan kuştan başlık parası olarak beş yüz tane yıkılmış, harap olmuş şehir ve yıkılmış harap olmuş beş yüz tane de köy istiyor. Bunun üzerine oğlu olan kuş, kızı olan kuşa “Beş yüz tane yıkılmış ve harap olmuş köy dediğinde ne var. Mademki Sultan Mahmut bu memleketin padişahıdır, bin tane yıkılmış ve harap olmuş köy bile istesen veririm,” diye söylüyor” demiş.
Has Ayas’tan bu sözleri duyan Sultan Mahmut:
-“Ben şimdi eziyet ve haksızlık yapan biri mi oldum,” demiş.
Ardından da yıkılmış, harap olmuş ne kadar köy ve şehir varsa yeniden inşa ettirmiş. Bu sebepten dolayı Sultan Mahmut’un padişahlığı sağlam bir şekilde uzun yıllar devam etmiş. Padişahlığı süresince adaletli bir şekilde şehirler inşa etmiş.
Böylece Sultan Mahmut’un ülkesinde yaşayan insanlar mutlu ve huzurlu bir yaşam sürmüşler.
Kaynak: Kırk Vezir Hikayeleri, Has Ayas ile Derviş Hikayesi.