İlk Yerleşik Türkler: Uygurlar

İlk Yerleşik Türkler: Uygurlar

UYGUR TüRK DEVLETİ (745-840)

Eski Türk devletlerinden biri olan Uygur devleti 745 yılında kurulmuştur. Kurucusu Kutluk Bilge Kül Kağan’dır. Başkenti Karabalgasun’du. Uygurlar genellikle yeşil sebze ağırlıklı beslenilen Manihaizm dinine inanıyorlardı. Uygurlar önceleri Kuzey Moğolistan’da yaşıyorlardı. Hun İmparatorluğu yıkılınca, Göktürkler’in buyruğu altına girdiler. Göktürk devletine karşı ayaklanarak kendi devletlerini kurdular. Uygurlar Tibetliler ile Kırgızların saldırısına uğrayarak yıkıldılar, Uygurlar Batıya göç ederek (840) küçük,dağınık devletler kurdular. Uygurlar, günümüzde Çin’in kuzey batısında, Çin egemenliği altında bulunmaktadırlar. Uygurlar sanat, yapı, yönetim işlerinde ileri bir uygarlıktılar. 14 harfli bir alfabe kullanırlardı. Uygur fikir adamları Arapça ve Hintçe den çeviriler yaptılar. Uygurlardan kalan en önemli yapıt Yusuf Has Hacip’in “Kutadgu Bilig” (mutlu olma bilgisi ) adlı eserdir.

Uygurların Özellikleri

İslamiyet’ten önceki dönemde ilk defa yerleşik hayata geçen Türk devletidir. Bunda dini inanışlarının etkisi büyük rol oynamaktadır.
Tarım ve ticaretle uğraştılar.
Kağıt ve matbaayı kullandılar.
Sanat ve mimaride ön plana çıkmışlardır.
Kendine özgü Uygur Alfabesi’ni kullandılar.

Uygurların Yıkılış Nedeni

839 yılında iklim değişiklikleri, kıtlık, aşırı soğuk ve hastalıklar nedeniyle zayıfladılar. Kırgızların artan saldırıları sonucunda 840 yılında yıkıldılar. Bir kısım Uygurlar Avrupa’ya doğru göç ederken bir kısmı Moğol egemenliğine girmiştir. Moğol egemenliğindeki Uygurlar Araplarla Çinliler arasındaki Talas savaşında Müslüman oldular.

Uygur Türk Devleti ve Sanat

Uygurlardan kalan en önemli yapıt Yusuf Has Hacip’in “Kutadgu Bilig” (mutlu olma bilgisi ) adlı eserdir.

Hazırlayan: Fatih Arslan, İlk Yerleşik Türkler: Uygurlar

Kaynakça: https://akademiye.org/tr/?p=1

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.